Menedżer na B2B – czy warto

Jak już wspominałem w swoich artykułach, często zdarza się sytuacja, że w przypadku rozwoju kariery, czy to w jednej firmie, czy też podczas zmiany firmy, stajemy przed dylematem wyboru formy współpracy – umowa o pracę czy może własna działalność? Praktyka pokazuje, że wraz z objęciem stanowiska menedżerskiego nasze dochody mogą znacznie wzrosnąć, a więc ten dylemat może się okazać jeszcze bardziej aktualny.

Kto to jest menedżer?

Stanowiska menedżerskie różnią się znacznie między sobą i trudno jednoznacznie sprecyzować, czym taki menedżer na co dzień się zajmuje. Tym bardziej że bardzo popularnym trendem jest dodawanie słowa menedżer do obszaru, za który dana osoba jest odpowiedzialna, i mamy gotową nazwę stanowiska. Dodajmy do tego jeszcze popularną ostatnio tendencję, aby nazwy stanowisk były podawane w języku angielskim i tak mamy office managerów, marketing managerów, project managerów etc. Najogólniej można zdefiniować, że taki menedżer czymś zarządza, tylko czasem różny jest zakres jego decyzyjności. Inny w praktyce będzie zakres obowiązków osoby odpowiedzialnej za to, żeby w biurze niczego nie brakowało, a inny dyrektora oddziału. A przecież obie te osoby mogą mieć stanowisko „office manager”. W szerokim znaczeniu menedżerem będzie również członek zarządu.

Dlaczego tak głęboko analizuję kwestię nazewnictwa? Dlatego że oczywiście przepisy podatkowe znacznie komplikują nam życie.

Jaki jest problem podatkowy?

Przepisy ustawy o PIT stanowią, że działalność polegająca na zarządzaniu przedsiębiorstwem lub kontrakty menedżerskie, również te zawarte w ramach działalności gospodarczej będą traktowane jako działalność wykonywana osobiście. Problemu takiego nie będzie w przypadku wykonywania umowy o pracę. Oczywiście o tym, czy dana umowa stanowi rodzaj umowy podlegający powyższej sankcji, decyduje jej treść, a nie nazwa.

Oznacza to, że nie będziemy w takiej sytuacji uprawnieni do wyboru podatku linowego czy też ryczałtu. Nasze dochody z tego tytułu będą opodatkowane skalą podatkową (czyli 12/32%). Sąd Najwyższy uznał, że taka reklasyfikacja również dotyczy ZUS – w związku z czym ZUS również będziemy opłacali jak pracownik, a nie przedsiębiorca. Przypomnę, że ZUS pracownika czy zleceniobiorcy wynosi 13,71% dochodu po stronie pracownika/zleceniobiorcy oraz 20,45% po stronie pracodawcy/zleceniodawcy.

Dojdzie więc do pewnej dwoistości porządków prawnych, które niestety nie są niczym nowym, tzn. na gruncie prawa cywilnego będziemy przedsiębiorcą i będziemy ponosili odpowiedzialność jako przedsiębiorca, natomiast na gruncie podatków i ZUS będziemy traktowani jak zleceniobiorca czy pracownik.

Kogo dotyczy problem

Najogólniej rzecz biorąc problem dotyczy osób, które w zakresie obowiązków (czy to formalnym, czy faktycznym) mają zarządzanie mieniem lub pracownikami innego przedsiębiorstwa. Jeśli więc jesteśmy project managerem i zarządzamy jedynie projektem, a nie pracownikami – możemy spać spokojnie.

Jeśli jednak do naszych obowiązków będzie należało decydowanie o urlopach, zatrudnieniu czy zwolnieniach, może się okazać, że organy skarbowe w przypadku kontroli uznają, że nasza działalność gospodarcza nie jest działalnością. To znaczy jest – bo urząd skarbowy nie ma mocy zamknąć nam działalności – ale będzie nas do celów podatkowych traktować jak zleceniobiorcę. Tym trudniejsza będzie nasza sytuacja, gdy jesteśmy członkiem zarządu.

Jakie mogą być konsekwencje?

Konsekwencją takiego stanu rzeczy może być obowiązek zapłaty różnicy w podatku pomiędzy tym, który zapłaciliśmy, a który powinniśmy zapłacić, gdybyśmy współpracowali w oparciu o umowę zlecenia. Konsekwentnie utracimy również prawo do odliczenia od przychodów kosztów ich uzyskania. Maksymalny okres, za jaki urząd skarbowy może nam naliczyć podatek, to 6 lat. Do tego dojdą odsetki – te są zmienne i w październiku 2023 wynoszą 14,5% w skali roku. Do tego może również dojść podobna niedopłata w ZUS i również odsetki.

Problem ten dotyczy jednak głównie firm, które zawierają taką umowę. Przepisy ordynacji podatkowej wyłączają bowiem odpowiedzialność podatnika (czyli w tym przypadku menedżera), w przypadku gdy w relacji występuje płatnik. Problem jednak polega na tym, że taka zawyżona wypłata może stanowić bezpodstawne wzbogacenie i płatnik może się domagać od nas jej zwrotu. Nie dotyczy to jednak składek zleceniodawcy, które będzie musiał ponieść płatnik bez możliwości żądania zwrotu.

Jak rozwiązać problem?

Bardzo często jest tak, że np. menedżer odpowiedzialny za zespół programistów jest również programistą, który poza tym, że zarządza zespołem, wykonuje również merytoryczną pracę. W takiej sytuacji można zastanowić się, czy nie byłoby korzystniej zawrzeć dwóch umów – jednej dotyczącej czynności menedżerskich (np. umowa o pracę lub kontrakt menedżerski), a drugą – dotyczącą pracy programisty. Przepisy nie zabraniają nam przecież zawierania umów w ramach wykonywanej przez nas działalności z naszym pracodawcą. Oczywiście za tą umową musi stanąć faktycznie wykonywana praca i wyraźne rozdzielenie obowiązków, a także czasu ich realizacji.