Obniżona stawka VAT na pomoc Ukrainie

W odpowiedzi na liczne apele przedsiębiorców angażujących się w pomoc osobom poszkodowanym przez wojnę na Ukrainie Ministerstwo Finansów wprowadziło 5 marca 2022 r. obniżoną stawkę podatku od towarów i usług oraz określiło warunki stosowania stawek obniżonych. Wynika to z racji, że co do zasady ustawa o VAT nakazuje opodatkować przekazywane nieodpłatnie towary i usługi.

Co obejmuje obniżony VAT?

Rozporządzenie Ministra Finansów określa stawkę 0% VAT dla wszelkich nieodpłatnych dostaw towarów i świadczenia usług, jakie oferuje się na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych. W tym kwestii w przeciwieństwie do działań, które podejmowano w trakcie pandemii, zakres przedmiotowy preferencji jest otwarty.

– Rozporządzenie dotyczące stawki 0% VAT w przypadku pomocy materialnej to ukłon w stronę tych obywateli naszego kraju, którzy nie są obojętni na potrzeby osób dotkniętych działaniami wojennymi w Ukrainie. To również sygnał z naszej strony, że wspieranie potrzebujących ma zawsze sens. To cegiełka, którą dokładamy w tych trudnych czasach, aby pokazać, że doceniamy każdą formę niesienia pomocy – mówi wiceminister finansów Artur Soboń.

Warunki skorzystania z obniżonej stawki podatku od towarów i usług

Rozporządzenie objęło więc swym zakresem przedsiębiorców świadczących pomoc na rzecz Ukrainy, którzy podjęli współpracę z samorządami czy organizacjami wspierającymi obywateli Ukrainy.

Zgodnie z rozporządzeniem obniżoną stawkę podatku stosuje się wyłącznie do dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywanych na rzecz:

1) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,

2) podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej,

3) jednostek samorządu terytorialnego.

Z kolei za warunek zastosowania obniżonej stawki uznaje się zawarcie pisemnej umowy między podatnikiem dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi a podmiotem, na którego rzecz dokonuje się dostaw towarów lub świadczenia usług. Z umowy musi wynikać, że dostarczane towary lub świadczone usługi będą wykorzystane na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Co więcej, jak wskazuje Ministerstwo Finansów w komunikacie z 4 marca 2022 r.:

Umowa darowizny może mieć przykładowo postać podpisanego elektronicznie oświadczenia woli lub skanu odręcznie podpisanej przez darczyńcę umowy, przesłanych mailem do podmiotu, na rzecz którego wykonywane są nieodpłatne świadczenia. Przesłane w taki sposób dokumenty powinny być podpisane również przez odbiorców tych świadczeń. Z posiadanej dokumentacji powinno jasno wynikać, że oświadczenie woli zostało złożone przez obydwie strony.

Termin do skorzystania z obniżonej stawki

Rozporządzenie charakteryzuje się terminowym zakresem obowiązywania. Jako ostatni dzień stosowania zerowej stawki VAT został przewidziany 30 czerwca 2022 r. Ministerstwo Finansów nie wyklucza jednak sytuacji, w której dojdzie do przedłużenia obowiązywania preferencyjnej stawki.