Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część III – ujęcie rachunkowe

Bieżące doradztwo prawne i podatkowe  /   11 czerwca 2025

Klasyfikacja i wycena świadectw pochodzenia

Świadectwa pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii stanowią odrębny składnik aktywów, który wymaga szczególnego podejścia rachunkowego. W zależności od rodzaju podmiotu, prawa majątkowe wynikające z tych świadectw są klasyfikowane różnie:

  1. Przedsiębiorstwa energetyczne traktują je jako towary, wykazując w bilansie w odrębnej pozycji, o ile ich wartość jest istotna.
  2. Pozostałe jednostki mogą zaliczać nabyte prawa majątkowe do inwestycji długo- lub krótkoterminowych, wyceniając je zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o rachunkowości.

Proces ujmowania w księgach rachunkowych

Kluczowe etapy księgowania świadectw pochodzenia obejmują:

  • ewidencję pozabilansową: do momentu aż Prezes URE przyzna prawa, ich liczbę ustala się na podstawie potwierdzonej ilości energii elektrycznej;
  • wycenę początkową: następuje w dniu przyznania przez pomnożenie liczby przyznanych praw przez ich jednostkową cenę rynkową;
  • ujęcie przychodów: przyznanie praw majątkowych skutkuje uznaniem przychodu ze sprzedaży energii.

Szczególne aspekty rozliczenia

Przedsiębiorstwa energetyczne muszą zwracać uwagę na:

  • metodę ustalania rozchodów praw majątkowych,
  • odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości,
  • rozliczenia międzyokresowe związane z obowiązkiem przedstawienia świadectw do umorzenia.

Warto również podkreślić, że wartość bilansowa praw majątkowych może różnić się od ich wartości podatkowej, co uzasadnia tworzenie aktywów lub rezerw z tytułu podatku odroczonego.

Słowem…

Prawidłowe ujęcie świadectw pochodzenia w księgach rachunkowych wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego specyfikę branży energetycznej oraz obowiązujące regulacje prawne. Kluczowe jest:

  • precyzyjne klasyfikowanie praw majątkowych,
  • rzetelna wycena na kolejnych etapach,
  • przejrzyste ujawnianie informacji w sprawozdaniach finansowych.

Szczegółowe ujawnienia w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego pozwalają w pełni zrozumieć działanie podmiotu w zakresie, w jakim gospodaruje świadectwami pochodzenia, co zwiększa transparentność i wiarygodność finansową przedsiębiorstwa.

Rosnące znaczenie odnawialnych źródeł energii sprawia, że wiedza na temat prawidłowego ujmowania świadectw pochodzenia staje się kluczową kompetencją dla profesjonalistów z dziedziny rachunkowości i energetyki.

Zasady księgowego ujęcia praw majątkowych

Zasady księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia określa szczegółowo uchwała nr 7/07 Komitetu Standardów Rachunkowości z 26 czerwca 2007 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii  (Dz.Urz. MF Nr 8, poz. 47). Zachęcamy do zapoznania się z tym dokumentem, który jasno wykłada najważniejsze kwestie. Pełny tekst uchwały dostępny jest tutaj: LINK.

Klasyfikacja i wycena gwarancji pochodzenia

Z gwarancji pochodzenia, w odróżnieniu od świadectw pochodzenia, nie wynikają żadne prawa majątkowe, ale istnieje możliwość jej przeniesienia na innego posiadacza. Podlegają obrotowi gospodarczemu.

Ustawa o rachunkowości nie precyzuje sposobu ujmowania w księgach rachunkowych gwarancji pochodzenia energii, dlatego można przyjąć zasady analogiczne do ujmowania świadectw pochodzenia energii, zgodnie z ww. uchwałą nr 7/07 Komitetu Standardów Rachunkowości z 26 czerwca 2007 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii. Zgodnie z tym stanowiskiem prawa majątkowe wnikające ze świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa energetycznego jako wyodrębniony składnik aktywów.

***

I

Niniejszy wpis stanowi ostatni z 3 artykułów z serii poświęconej gwarancjom i świadectwom pochodzenia. Zachęcamy do zapoznania się z poprzednimi wpisami z serii, które poświęcone są świadectwom i gwarancjom pochodzenia w ujęciu CIT oraz VAT.

Autor wpisu

Przemysław Matyja

specjalista ds. podatków

Nie zawsze wybieramy od razu właściwą drogę zawodową – czasem to życie samo kieruje nas tam, gdzie faktycznie pasujemy. Tak było w moim przypadku, bo finanse i podatki nie są oczyw...

Zobacz moje wpisy

Podziel się

Powiązane wpisy

Zrekultywowane czy jeszcze nie? Oczekiwanie na uznanie – status gruntu w oczach prawa i natury

Zrekultywowane czy jeszcze nie? Oczekiwanie na uznanie – status gruntu w oczach prawa i natury

Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część II – VAT

Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część II – VAT

Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część I – CIT

Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część I – CIT

Obawiasz się,
że ominą Cię
najważniejsze zmiany
w prawie?

Zaprenumeruj newsletter