Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część III – ujęcie rachunkowe
Bieżące doradztwo prawne i podatkowe / 11 czerwca 2025

Klasyfikacja i wycena świadectw pochodzenia
Świadectwa pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii stanowią odrębny składnik aktywów, który wymaga szczególnego podejścia rachunkowego. W zależności od rodzaju podmiotu, prawa majątkowe wynikające z tych świadectw są klasyfikowane różnie:
- Przedsiębiorstwa energetyczne traktują je jako towary, wykazując w bilansie w odrębnej pozycji, o ile ich wartość jest istotna.
- Pozostałe jednostki mogą zaliczać nabyte prawa majątkowe do inwestycji długo- lub krótkoterminowych, wyceniając je zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o rachunkowości.
Proces ujmowania w księgach rachunkowych
Kluczowe etapy księgowania świadectw pochodzenia obejmują:
- ewidencję pozabilansową: do momentu aż Prezes URE przyzna prawa, ich liczbę ustala się na podstawie potwierdzonej ilości energii elektrycznej;
- wycenę początkową: następuje w dniu przyznania przez pomnożenie liczby przyznanych praw przez ich jednostkową cenę rynkową;
- ujęcie przychodów: przyznanie praw majątkowych skutkuje uznaniem przychodu ze sprzedaży energii.
Szczególne aspekty rozliczenia
Przedsiębiorstwa energetyczne muszą zwracać uwagę na:
- metodę ustalania rozchodów praw majątkowych,
- odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości,
- rozliczenia międzyokresowe związane z obowiązkiem przedstawienia świadectw do umorzenia.
Warto również podkreślić, że wartość bilansowa praw majątkowych może różnić się od ich wartości podatkowej, co uzasadnia tworzenie aktywów lub rezerw z tytułu podatku odroczonego.
Słowem…
Prawidłowe ujęcie świadectw pochodzenia w księgach rachunkowych wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego specyfikę branży energetycznej oraz obowiązujące regulacje prawne. Kluczowe jest:
- precyzyjne klasyfikowanie praw majątkowych,
- rzetelna wycena na kolejnych etapach,
- przejrzyste ujawnianie informacji w sprawozdaniach finansowych.
Szczegółowe ujawnienia w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego pozwalają w pełni zrozumieć działanie podmiotu w zakresie, w jakim gospodaruje świadectwami pochodzenia, co zwiększa transparentność i wiarygodność finansową przedsiębiorstwa.
Rosnące znaczenie odnawialnych źródeł energii sprawia, że wiedza na temat prawidłowego ujmowania świadectw pochodzenia staje się kluczową kompetencją dla profesjonalistów z dziedziny rachunkowości i energetyki.
Zasady księgowego ujęcia praw majątkowych
Zasady księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia określa szczegółowo uchwała nr 7/07 Komitetu Standardów Rachunkowości z 26 czerwca 2007 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii (Dz.Urz. MF Nr 8, poz. 47). Zachęcamy do zapoznania się z tym dokumentem, który jasno wykłada najważniejsze kwestie. Pełny tekst uchwały dostępny jest tutaj: LINK.
Klasyfikacja i wycena gwarancji pochodzenia
Z gwarancji pochodzenia, w odróżnieniu od świadectw pochodzenia, nie wynikają żadne prawa majątkowe, ale istnieje możliwość jej przeniesienia na innego posiadacza. Podlegają obrotowi gospodarczemu.
Ustawa o rachunkowości nie precyzuje sposobu ujmowania w księgach rachunkowych gwarancji pochodzenia energii, dlatego można przyjąć zasady analogiczne do ujmowania świadectw pochodzenia energii, zgodnie z ww. uchwałą nr 7/07 Komitetu Standardów Rachunkowości z 26 czerwca 2007 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii. Zgodnie z tym stanowiskiem prawa majątkowe wnikające ze świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa energetycznego jako wyodrębniony składnik aktywów.
***
I
Niniejszy wpis stanowi ostatni z 3 artykułów z serii poświęconej gwarancjom i świadectwom pochodzenia. Zachęcamy do zapoznania się z poprzednimi wpisami z serii, które poświęcone są świadectwom i gwarancjom pochodzenia w ujęciu CIT oraz VAT.
Autor wpisu

Przemysław Matyja
specjalista ds. podatków
Nie zawsze wybieramy od razu właściwą drogę zawodową – czasem to życie samo kieruje nas tam, gdzie faktycznie pasujemy. Tak było w moim przypadku, bo finanse i podatki nie są oczyw...
Powiązane wpisy

Realia zatrudnienia i pracy tymczasowej cudzoziemców po 1 czerwca 2025 r. – zakaz outsourcingu pracowniczego i nowe obowiązki dla agencji zatrudnienia
Realia zatrudnienia i pracy tymczasowej cudzoziemców po 1 czerwca 2025 r. – zakaz outsourcingu pracowniczego i nowe obowiązki dla agencji zatrudnienia
Zrekultywowane czy jeszcze nie? Oczekiwanie na uznanie – status gruntu w oczach prawa i natury
Zrekultywowane czy jeszcze nie? Oczekiwanie na uznanie – status gruntu w oczach prawa i natury
Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część II – VAT
Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część II – VAT
Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część I – CIT
Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część I – CITObawiasz się,
że ominą Cię
najważniejsze zmiany
w prawie?