Świadectwa pochodzenia a gwarancje pochodzenia w aspekcie podatkowo-rachunkowym. Część III – ujęcie rachunkowe

Bieżące doradztwo prawne i podatkowe  /   11 czerwca 2025

Klasyfikacja i wycena świadectw pochodzenia

Świadectwa pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii stanowią odrębny składnik aktywów, który wymaga szczególnego podejścia rachunkowego. W zależności od rodzaju podmiotu, prawa majątkowe wynikające z tych świadectw są klasyfikowane różnie:

  1. Przedsiębiorstwa energetyczne traktują je jako towary, wykazując w bilansie w odrębnej pozycji, o ile ich wartość jest istotna.
  2. Pozostałe jednostki mogą zaliczać nabyte prawa majątkowe do inwestycji długo- lub krótkoterminowych, wyceniając je zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o rachunkowości.

Proces ujmowania w księgach rachunkowych

Kluczowe etapy księgowania świadectw pochodzenia obejmują:

  • ewidencję pozabilansową: do momentu aż Prezes URE przyzna prawa, ich liczbę ustala się na podstawie potwierdzonej ilości energii elektrycznej;
  • wycenę początkową: następuje w dniu przyznania przez pomnożenie liczby przyznanych praw przez ich jednostkową cenę rynkową;
  • ujęcie przychodów: przyznanie praw majątkowych skutkuje uznaniem przychodu ze sprzedaży energii.

Szczególne aspekty rozliczenia

Przedsiębiorstwa energetyczne muszą zwracać uwagę na:

  • metodę ustalania rozchodów praw majątkowych,
  • odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości,
  • rozliczenia międzyokresowe związane z obowiązkiem przedstawienia świadectw do umorzenia.

Warto również podkreślić, że wartość bilansowa praw majątkowych może różnić się od ich wartości podatkowej, co uzasadnia tworzenie aktywów lub rezerw z tytułu podatku odroczonego.

Słowem…

Prawidłowe ujęcie świadectw pochodzenia w księgach rachunkowych wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego specyfikę branży energetycznej oraz obowiązujące regulacje prawne. Kluczowe jest:

  • precyzyjne klasyfikowanie praw majątkowych,
  • rzetelna wycena na kolejnych etapach,
  • przejrzyste ujawnianie informacji w sprawozdaniach finansowych.

Szczegółowe ujawnienia w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego pozwalają w pełni zrozumieć działanie podmiotu w zakresie, w jakim gospodaruje świadectwami pochodzenia, co zwiększa transparentność i wiarygodność finansową przedsiębiorstwa.

Rosnące znaczenie odnawialnych źródeł energii sprawia, że wiedza na temat prawidłowego ujmowania świadectw pochodzenia staje się kluczową kompetencją dla profesjonalistów z dziedziny rachunkowości i energetyki.

Zasady księgowego ujęcia praw majątkowych

Zasady księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia określa szczegółowo uchwała nr 7/07 Komitetu Standardów Rachunkowości z 26 czerwca 2007 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii  (Dz.Urz. MF Nr 8, poz. 47). Zachęcamy do zapoznania się z tym dokumentem, który jasno wykłada najważniejsze kwestie. Pełny tekst uchwały dostępny jest tutaj: LINK.

Klasyfikacja i wycena gwarancji pochodzenia

Z gwarancji pochodzenia, w odróżnieniu od świadectw pochodzenia, nie wynikają żadne prawa majątkowe, ale istnieje możliwość jej przeniesienia na innego posiadacza. Podlegają obrotowi gospodarczemu.

Ustawa o rachunkowości nie precyzuje sposobu ujmowania w księgach rachunkowych gwarancji pochodzenia energii, dlatego można przyjąć zasady analogiczne do ujmowania świadectw pochodzenia energii, zgodnie z ww. uchwałą nr 7/07 Komitetu Standardów Rachunkowości z 26 czerwca 2007 r. w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii. Zgodnie z tym stanowiskiem prawa majątkowe wnikające ze świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa energetycznego jako wyodrębniony składnik aktywów.

***

I

Niniejszy wpis stanowi ostatni z 3 artykułów z serii poświęconej gwarancjom i świadectwom pochodzenia. Zachęcamy do zapoznania się z poprzednimi wpisami z serii, które poświęcone są świadectwom i gwarancjom pochodzenia w ujęciu CIT oraz VAT.

Autor wpisu

Przemysław Matyja

specjalista ds. podatków

Nie zawsze wybieramy od razu właściwą drogę zawodową – czasem to życie samo kieruje nas tam, gdzie faktycznie pasujemy. Tak było w moim przypadku, bo finanse i podatki nie są oczyw...

Zobacz moje wpisy

Podziel się

Powiązane wpisy

Kiedy pomoc prawna zewnętrznej kancelarii zagraża ważności decyzji podatkowej?

Kiedy pomoc prawna zewnętrznej kancelarii zagraża ważności decyzji podatkowej?

Ochrona zatrudnienia kobiet w ciąży – co mówi Kodeks pracy?

Ochrona zatrudnienia kobiet w ciąży – co mówi Kodeks pracy?

Obawiasz się,
że ominą Cię
najważniejsze zmiany
w prawie?

Zaprenumeruj newsletter