Przepisy wprowadzające nowe rozwiązania w zakresie IP Box obowiązują od 1 stycznia 2019 r. Z tym dniem weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy między innymi o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zmiany dotyczą stosowania przepisów przyznających preferencyjne opodatkowanie 5% stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez podatnika z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP).

IP Box – dla kogo?

W obszarze PIT i CIT ustawa wprowadza korzystne rozwiązania podatkowe dla przedsiębiorców, którzy uzyskują dochody z komercjalizacji wytworzonych lub rozwiniętych przez nich praw własności intelektualnej. Ulga podatkowa ma za zadanie zmniejszyć lokowanie praw własności intelektualnej w krajach, które oferują niższe opodatkowanie dla firm.  Przedsiębiorca uzyskujący przychody z komercjalizacji praw własności intelektualnej zostanie w ten sposób zachęcony do opracowywania i wykorzystywania innowacyjnych rozwiązań na terenie kraju. W Polsce ulga ta nazwana została IP Box, równolegle funkcjonuje również pod nazwą Innovation Box. Opodatkowanie dochodów w wysokości 5% dla przedsiębiorców wykorzystujących prawa własności intelektualnej stanowi z pewnością ogromną zachętę do podjęcia dodatkowych działań, umożliwiających skorzystanie z ulgi. Jej zastosowanie jest jednak obwarowane wieloma ograniczeniami. Warto zapoznać się z warunkami skorzystania z IP Box w celu ograniczenia ryzyka jej późniejszego zakwestionowania przez organy podatkowe.

IP Box na świecie…

Analogiczne rozwiązanie zostało wdrożone i funkcjonuje w wielu innych krajach, między innymi w Holandii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Luksemburgu, Słowacji, Francji czy na Węgrzech.

Państwa, w których funkcjonuje szczególny sposób opodatkowania dochodów z praw własności intelektualnej są zobowiązane do dostosowania swoich regulacji do wytycznych OECD, wynikających z inicjatywy  ograniczania erozji bazy podatkowej oraz transferu zysków (BEPS). OECD wypracowała wytyczne dotyczące konstruowania samej ulgi podatkowej. Jest to tzw. podejście nexus, z którego wynika konieczność zachowania związku między poniesionymi kosztami, prawami własności intelektualnej oraz generowanym dochodem z tych praw.

… i w Polsce

Rozwiązanie zastosowane w Polsce polega na preferencyjnym opodatkowaniu 5% stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez przedsiębiorcę z praw własności intelektualnej, których jest on właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem lub posiada prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej.  Prawa te muszą być też  chronione na podstawie obowiązującego prawa krajowego lub międzynarodowego przez m.in. patent, dodatkowe prawo ochronne na wzór użytkowy czy prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, zwane „kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej ”.

Z ulgi można skorzystać także w sytuacji, gdy przedsiębiorca dokona zakupu kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Warunkiem koniecznym do jej zastosowania jest poniesienie kosztów związanych z rozwojem lub ulepszeniem nabytego prawa.

Szczegółowe warunki skorzystania z ulgi

1. Bardzo istotne jest precyzyjne zakwalifikowanie dochodów podlegających opodatkowaniu w sposób ulgowy. Dochodem kwalifikowanym jest dochód uzyskany z tytułu należności/opłat licencyjnych lub innych należności związanych z wykorzystywaniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej oraz dochód z tego aktywa, uwzględniony w cenie sprzedaży lub usługi określany na zasadzie ceny rynkowej.
2. Warunkiem koniecznym do skorzystania z ulgi jest prowadzenie przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej, bezpośrednio związanej z wytworzeniem, komercjalizacją, rozwojem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
3. Kolejnym wymogiem jest obowiązek prowadzenia szczegółowej ewidencji rachunkowej w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania. Szczególnie istotne jest powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z praw IP, powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac.

Okazja czy pułapka? Diabeł tkwi w szczegółach

IP Box daje możliwość zastosowania preferencyjnego opodatkowania w wysokości 5%.  Wielu przedsiębiorców zostało pozostawionych z pytaniem, czy może ono dotyczyć także dochodów uzyskiwanych w ramach prowadzonej przez nich działalności.

Niestety, spełnienie wszystkich kryteriów i warunków koniecznych do zastosowania tej preferencji nie jest sprawą prostą.

Warunkiem prawidłowego i efektywnego stosowania przepisów o IP Box, jest zastosowanie do przepisów dotyczących ulgi zintegrowanej wykładni językowej, systemowej i celowościowej. Praktyka stosowania tych przepisów dopiero się kształtuje i prawidłowa ich interpretacja oraz zastosowanie są kluczowe dla bezpieczeństwa podatkowego przedsiębiorcy. Prawidłowe zastosowanie ulgi IP Box wymaga zrozumienia i zidentyfikowania kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP), w tym powiązania kwalifikowanego prawa IP z działalnością badawczo-rozwojową.

W kolejnych publikacjach postaramy się przybliżyć szczegółowo tę zawiłą tematykę, tak aby możliwość skorzystania z ulgi stała się dla przedsiębiorców okazją, a nie pułapką.

Autorem artykułu jest Marcin Kopczyk, doradca podatkowy w GWW.