Zawody sportowe wiążą się z ogromnymi emocjami. Wygrana – z ogromną dumą, satysfakcją i…  często sporymi pieniędzmi. A wiadomo, że z tymi ostatnimi wiąże się nieodzownie zainteresowanie fiskusa. W niniejszym artykule przedstawiam pokrótce, jak polski sportowiec powinien rozliczyć się z urzędem skarbowym, w związku z otrzymaniem nagrody za wygraną w zawodach sportowych.

Opodatkowanie nagrody otrzymanej w Polsce

Istotnym elementem zawodów sportowych jest rywalizacja pomiędzy uczestnikami, zaś od strony formalnej – zasady wyłaniania zwycięzców.  Otrzymana nagroda za zwycięstwo ma ścisły związek z efektem bezpośredniego współzawodnictwa zawodników, co jest istotne z punktu widzenia konsekwencji podatkowych w Polsce. Uznaje się bowiem, że nagroda za wygraną jest opodatkowana inaczej niż dochód z uprawiania sportu jako takiego.

W przypadku uzyskania przez sportowca nagrody nie za sam udział w zawodach, lecz za konkretną wygraną, będącą efektem pokonania rywali (współzawodników), nagroda taka jest opodatkowana zryczałtowanym podatkiem według stawki 10%. Podatek ten pobierany jest najczęściej przez organizatora zawodów (jako płatnika), bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodu. W przypadku zaś otrzymania nagrody rzeczowej (niepieniężnej), sam zwycięzca powinien wpłacić organizatorowi należną kwotę zryczałtowanego podatku przed przekazaniem nagrody. Wówczas częstą praktyką jest „ubruttowienie” przez organizatora nagrody rzeczowej, poprzez dodanie do niej nagrody pieniężnej na pokrycie podatku.

Ze względu na to, że to na organizatorze spoczywają obowiązki prawidłowego rozliczenia się z urzędem skarbowym, sportowiec nie musi składać żadnych dodatkowych zeznań podatkowych.

… i za granicą

Na gruncie umów międzynarodowych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zasadą jest, że dochody sportowców, w tym nagrody za wygrane w zawodach sportowych, są opodatkowane zarówno w państwie wykonywania działalności sportowej, jak i państwie rezydencji podatkowej sportowca. Przy czym stosuje się tu odpowiednią metodę zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, o czym za chwilę.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku uzyskania dochodów z działalności sportowej, która jest całkowicie lub częściowo opłacana ze środków publicznych jednego lub obu państw bądź zawody odbywają się w ramach wymiany kulturalnej między tymi państwami. Wówczas dochody te mogą być opodatkowane tylko w państwie rezydencji podatkowej sportowca.

Jeszcze inaczej przedstawia się sytuacja, jeżeli dochody pochodzą z państwa, z którym Polska nie zawarła umowy międzynarodowej. W takim przypadku dochody są opodatkowane w państwie w państwie rezydencji podatkowej sportowca. Jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby zostały one opodatkowane w pełnej wysokości również w państwie, w którym wykonywana jest działalność sportowa.

W sytuacji, gdy z umowy międzynarodowej wynika, że nagroda sportowca jest opodatkowana tylko w Polsce, wówczas w grę wchodzi zryczałtowany 10% podatek. Z tą różnicą, że obowiązek jego zapłaty ciąży nie na zagranicznym organizatorze zawodów, lecz na samym zwycięzcy, który dodatkowo musi wykazać wygraną w rocznym zeznaniu podatkowym.

W pozostałych przypadkach, nagroda podlega opodatkowaniu w państwie wykonywania działalności sportowej. Przy czym zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi, sportowiec będący polskim rezydentem podatkowym, podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów bez względu na to, gdzie jest ich źródło. Zatem również od dochodów uzyskanych za granicą.

Na szczęście zawarte przez Polskę umowy międzynarodowe w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zapobiegają tej „niesprawiedliwości”. Pierwsza z metod zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu to tzw. metoda wyłączenia z progresją. Zgodnie z nią, zyski z udziału w imprezach sportowych (w tym otrzymane nagrody za wygraną) organizowanych za granicą są zwolnione z opodatkowania w Polsce. Jednocześnie mają one wpływ na wzrost stopy procentowej, według której oblicza się podatek należny od dochodów osiągniętych w Polsce. Opodatkowane są one na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), w związku z czym mimo wszystko trzeba wykazać je w polskim zeznaniu podatkowym. W każdym wypadku zastosowania metody wyłączenia z progresją, podwyższona stopa procentowa nie wyniesie jednak więcej niż 32%. W przypadku innych form opodatkowania dochodów w Polsce (np. podatek liniowy bądź podatek zryczałtowany) albo w braku dochodów osiągniętych w Polsce, nie ma w ogóle konieczności uwzględniania w polskich zeznaniach podatkowych dochodów osiągniętych z działalności sportowej wykonywanej za granicą.

Druga z metod to tzw. metoda proporcjonalnego zaliczenia, zwana potocznie kredytem podatkowym. Zastosowanie jej nie zwalnia dochodów osiągniętych za granicą z opodatkowania w Polsce. W związku z czym, sportowiec musi uwzględnić je w polskim zeznaniu podatkowym i – w przypadku gdy stanowią one nagrodę za wygraną w zawodach – odprowadzić od nich zryczałtowany podatek 10%. Jednocześnie możliwe jest pomniejszenie podatku należnego w Polsce o kwotę podatku zapłaconego w państwie, w którym odbyły się zawody sportowe (z którego pochodzi otrzymana nagroda za wygraną). Zatem w przypadku, gdy w państwie wykonywania działalności sportowej został zapłacony podatek, wówczas podatek należny w Polsce pomniejsza się o wartość podatku zapłaconego za granicą. Jeżeli kwota zagranicznego podatku jest równa bądź przewyższa kwotę podatku należnego w Polsce, wówczas sportowiec nie zapłaci w Polsce podatku od otrzymanej nagrody.

Podsumowanie

Uprawianie sportu z całą pewnością może stanowić lukratywne źródło zarobku. Współzawodnictwo i rywalizacja wiążą się jednak z niemałym stresem i ogromną presją ze strony trenerów i kibiców. Dlatego też otrzymując nagrody lub inne dochody z uprawiania sportu, nie należy zapominać o prawidłowych rozliczeniach z polskim fiskusem.  To zaoszczędzi sportowcy stresu związanego z wystąpieniem nieprawidłowości w trakcie kontroli podatkowej i pozwoli mu na skoncentrowanie się na przygotowaniach do kolejnych turniejów.

Autorem artykułu jest Tomasz Piejak, aplikant adwokacki w GWW. Artykuł powstał we współpracy z Agnieszką Szymańczyk, doradcą podatkowym w GWW.