Zgodnie z projektem rozporządzenia Rady Ministrów od 1 stycznia 2025 r.^[1] minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 4626 zł. Oznacza to wzrost o 326 zł w stosunku do wynagrodzenia obowiązującego od 1 lipca br. Pracodawcy, którzy będą dokonywać potrącenia z wynagrodzenia za pracę pracownika na przełomie roku, tj. wypłacać wynagrodzenie za grudzień 2024 r. w styczniu 2025 r., ponownie mogą stanąć przed dylematem: Jaką stawkę minimalnego wynagrodzenia za pracę wziąć pod uwagę w celu ustalenia kwoty wolnej od potrąceń?

Obowiązek zachowania przez pracodawcę kwoty wolnej od potrąceń wynika z art. 871 Kodeksu pracy i służy głównie celowi alimentacyjnemu, tj. zapewnieniu pracownikowi pewnej puli środków na utrzymanie. Kwota wolna od potrąceń, w zależności od rodzaju potrącanych należności, odpowiada kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę lub jego procentu. Kwota ta nie obowiązuje w przypadku potrącania należności na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.

Dokonując potrącenia z wynagrodzenia za pracę pracownika za grudzień w styczniu roku następnego, może pojawić się wątpliwość, jaką stawkę minimalnego wynagrodzenia za pracę należy stosować: obowiązującą w grudniu (jako że potrącenie dotyczy wynagrodzenia za ten miesiąc) czy styczniu (czyli faktycznie w miesiącu, w którym dokonuje się potrącenia). Niektórzy komornicy, w ślad ze stanowiskiem Biura Krajowej Rady Komorniczej (stanowisko z 18 stycznia 2011 r. w sprawie kwoty wolnej od potrąceń przy wypłatach należności za rok poprzedni w roku następnym) przyjmują, że pracodawca powinien w takim przypadku stosować minimalne wynagrodzenie obowiązujące w grudniu, czyli za miesiąc, którego to dotyczy (czyli w praktyce niższą kwotę wolną od potrąceń). Odmienne stanowisko wyraził jednak Główny Inspektorat Pracy (stanowisko z 26 stycznia 2011 r. w sprawie kwoty wolnej od potrąceń przy wypłatach należności za rok poprzedni w roku następnym, znak: GPP-364-4560-3-1/11/PE/RP), zgodnie z którym dokonując potrąceń z wynagrodzenia za pracę, pracodawca obowiązany jest stosować kwotę wolną od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dacie dokonywania potrącenia.

Mając na uwadze cel i funkcję kwoty wolnej od potrąceń to stanowisko przedstawione przez Główny Inspektorat Pracy należy uznać za prawidłowe. Decydującego znaczenia nie powinien mieć bowiem okres, za który należy się wynagrodzenie, ale jego charakter i przeznaczenie kwoty wolnej od potrąceń polegające na zapewnieniu pracownikowi pewnego minimum środków, a to faktycznie następuje w dacie wypłaty wynagrodzenia/dacie potrącenia. Stąd też dokonując potrącenia z wynagrodzenia za pracę pracownika za grudzień danego roku, w celu wyliczenia kwoty wolnej od potrąceń pracodawca powinien wziąć pod uwagę minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w dacie potrącenia.

[1] Zob. projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. z 1 sierpnia 2024 r. opublikowany na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12388000.