Zmiana zasad łączenia się spółek mających siedziby w różnych państwach UE

Kodeks spółek handlowych (KSH) pozwala na dokonanie tzw. połączenia transgranicznego. Polega ono na tym, że polska spółka kapitałowa oraz spółka komandytowo-akcyjna mogą się łączyć ze spółką zagraniczną, utworzoną zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Oznacza to, że spółki, które podlegają różnym krajowym systemom prawnym, mogą się połączyć ze sobą, pod warunkiem że ich siedziby znajdują się na terenie Unii Europejskiej lub EOG. W konsekwencji spółka polska może zostać przejęta przez spółkę francuską albo odwrotnie – spółka czeska może przejąć polską spółkę.

Planowana zmiana prawa

Procedura połączenia transgranicznego funkcjonuje już od dłuższego czasu. Z uwagi na powyższe planowane jest wprowadzenie modyfikacji, które zmierzają do wyjaśnienia wątpliwości praktycznych pojawiających się w toku dotychczas realizowanych połączeń transgranicznych.

W pierwszej kolejności poszerzony ma być zakres obowiązków związanych ze składaniem do KRS dokumentów dotyczących połączenia. Aktualnie większość dokumentów trafia do KRS w końcowych etapach połączenia transgranicznego. Po wejściu w życie nowelizacji KSH najważniejsze dokumenty, w tym plan połączenia, będą musiały być złożone do KRS w krótkim odstępie czasu od ich sporządzenia.

Zarząd łączącej się spółki zobligowany będzie opracować sprawozdania dla wspólników i pracowników, w których wyjaśnione zostaną założenia połączenia transgranicznego, w tym skutki tego połączenia dla pracowników oraz dla przyszłej działalności spółki. Szczególny akcent będzie położony na wyjaśnienie pracownikom spółki istotnych zmian w obowiązujących warunkach zatrudnienia oraz w odniesieniu do miejsca, gdzie spółka prowadzi działalność.

Szerszy zakres badania połączenia przez biegłego

W przypadku konieczności sporządzenia opinii biegłego będzie musiała ona zawierać szerszy zakres informacji niż obecnie. Biegły będzie musiał ocenić, czy stosunek wymiany udziałów (akcji) został ustalony należycie. Przy dokonywaniu oceny biegły uwzględni cenę rynkową udziałów lub akcji łączących się spółek lub wartość spółek, z wyłączeniem efektu proponowanego połączenia, określonego zgodnie z ogólnie przyjętymi metodami wyceny. Biegły będzie musiał także ocenić, czy spółka wybrała właściwe metody wyceny majątku na potrzeby połączenia. Za zgodą wspólników nadal będzie można odstąpić od wymogu badania planu przez biegłego.

Badanie połączenia przez sąd rejestrowy oraz inne instytucje publiczne

Zarząd spółki składa wniosek do sądu rejestrowego o wydanie zaświadczenia o zgodności połączenia transgranicznego z prawem polskim. Takie zaświadczenie potwierdza, że połączenie przeprowadzono zgodnie z prawem. Bez wspomnianego zaświadczenia sąd rejestrowy (krajowy lub zagraniczny) nie zarejestruje połączenia, co stanowi warunek wejścia połączenia w życie.

Sąd rejestrowy będzie badał w szczególności, czy plan połączenia transgranicznego zawiera informacje o procedurach dotyczących uczestnictwa pracowników. Sąd rejestrowy wyda spółce zaświadczenie o zgodności z prawem polskim połączenia transgranicznego, chyba że stwierdzi, że połączenie transgraniczne służy popełnieniu nadużycia, naruszenia lub obejścia prawa. Jeżeli sąd rejestrowy będzie miał poważne wątpliwości wskazujące na to, że połączenie transgraniczne służy popełnieniu nadużycia, naruszenia lub obejścia prawa, może zwrócić się o opinię do właściwych organów w celu zbadania określonego zakresu działalności spółki.

Swoją opinię – w zakresie podatkowych skutków połączenia – wyrażał będzie m.in. właściwy organ podatkowy zgodnie z ustawą Ordynacja podatkowa.

Kiedy zmiana wejdzie w życie?

Wejście w życie omawianych zmian w Kodeksie spółek handlowych planowane jest na 31 stycznia 2023 r. Wcześniej jednak nowelizację muszą przyjąć Sejm i Senat.

Ogólnie mówiąc, nowelizacja skutkować będzie tym, że połączenie transgraniczne stanie się bardziej pracochłonne i wymagać będzie sporządzenia większej liczby dokumentów. Z tego względu warto rozważyć, czy nie rozpocząć planowanego już połączenia – zanim wskazane przepisy wejdą w życie. Jeżeli plan połączenia transgranicznego złożony zostanie w sądzie rejestrowym przed dniem wejścia w życie ustawy, do postępowań łączeniowych stosować się będzie przepisy w brzmieniu dotychczasowym.

Z projektem zmian zapoznać się można na stronie Rządowego Centrum Legislacji: https://legislacja.gov.pl/projekt/12362751/katalog/12901057#12901057.